Speciale ondersteuning / Speciaal basisonderwijs
Soms blijkt dat de geboden extra ondersteuning niet voldoende is voor de onderwijsbehoeften van uw leerling. Dit blijkt dan uit de evaluatie van het ontwikkelingsperspectiefplan (OPP). Dan is een plek op het speciaal onderwijs (SO) of Speciaal Basisonderwijs (SBO) mogelijk een oplossing. Misschien is uw leerling meer gebaat bij kleinere groepen, meer structuur, meer aandacht, een aangepast leerstofaanbod of een plek om tot rust te komen.
Ondersteuningsteam
Ook dit bespreek je tijdens een breed ondersteunings team. (BOT). Als intern begeleider heb je hier een belangrijke stem in. Bij een BOT zijn school, ouders en eventuele externe professionals aanwezig en een onderwijsspecialist van het Samenwerkingsverband. Soms kan ook iemand van een school voor Speciaal Onderwijs of Speciaal Basisonderwijs aansluiten. Deze persoon is er in eerste instantie vooral bij om mee te denken en te overleggen of het Speciaal Onderwijs of Speciaal Basisonderwijs de plek is waar je kind passende hulp en ondersteuning kan krijgen.
TLV
Als uw leerling naar Speciaal Onderwijs of Speciaal Basisonderwijs gaat, vraagt de huidige school een ToeLaatbaarheidsVerklaring (TLV) aan bij het Samenwerkingsverband. Het samenwerkingsverband beslist of de leerling toelaatbaar is voor het Speciaal (basis)onderwijs. Als er een TLV aanvraag is voor het Speciaal (basis)onderwijs, informeer dan bij de school hoe de route naar het Speciaal (basis)onderwijs loopt.
Aanmelding Speciaal (basis)onderwijs
Met de TLV kunnen de ouders hun kind aanmelden bij de school voor Speciaal (basis)onderwijs. Als school legt u aan ouders \ verzorgers uit hoe dit werkt. De nieuwe school heeft 6 weken (+ eventueel 4 weken) de tijd om te beoordelen of zij de passende ondersteuning kunnen bieden en de zorgplicht om ouders te helpen bij het zoeken naar een passend alternatief mochten zij niet de juiste plek zijn.
Speciaal Basis Onderwijs (SBO)
Speciaal Basis Onderwijs is er voor leerlingen die meer ondersteuning nodig hebben dan de basisschool kan bieden. Deze leerlingen hebben te maken met lichtere problematiek dan in het Speciaal Onderwijs. De groepen zijn kleiner dan in de basisscholen. Er is extra aandacht en ondersteuning op leergebied. Over het algemeen stromen deze leerlingen uit naar praktijkonderwijs of VMBO. Ze kunnen tot en met het schooljaar waarin ze 14 jaar worden op een SBO-school terecht. Binnen het Samenwerkingsverband Passend Onderwijs Rijnstreek is er één SBO school, namelijk Op Maat in Alphen aan de Rijn.
Speciaal Onderwijs (SO)
Soms heeft een leerling extra ondersteuning nodig die een reguliere basisschool of SBO-school niet kan bieden. Een kind kan dan naar het Speciaal Onderwijs (SO). Binnen het Samenwerkingsverband maken de scholen afspraken over de ondersteuning en doorverwijzing naar het SO. Het SO is verdeeld in vier clusters:
- ■ Cluster 1 – voor kinderen met een visuele beperking.
- ■ Cluster 2 – voor kinderen met een auditieve beperking of taalontwikkelingsstoornis.
- ■ Cluster 3 – voor zeer moeilijk lerende kinderen, kinderen met een ernstige meervoudige beperking en kinderen die langdurig ziek zijn of een fysieke beperking hebben.
- ■ Cluster 4 – voor kinderen met een ernstige gedragsmatige ondersteuningsvraag.
Scholen voor cluster 1 en 2 zijn landelijk georganiseerd. Deze scholen zijn niet aangesloten bij een samenwerkingsverband en kennen geen zorgplicht. Wel bieden zij extra ondersteuning aan leerlingen in het regulier onderwijs.
Voor extra ondersteuning voor cluster 1 kunnen ouders en/of de school zich aanmelden bij de servicebureaus van visio.org. Voor extra ondersteuning voor cluster 2 kunnen zij zich aanmelden bij een instelling voor cluster 2 (Auris, Kentalis, VierTaal of Vitus Zuid, samenwerkend in simea.nl).
Scholen voor cluster 3 en 4 horen bij een samenwerkingsverband.
Speciaal Onderwijs cluster 3 / zeer moeilijk lerend en/of fysieke beperking
Deze vorm van onderwijs richt zich op leerlingen met een ontwikkelings-achterstand. De leerlingen functioneren cognitief laag/zeer moeilijk lerend. Er zijn verschillende leerroutes die uiteindelijk kunnen toewerken naar o.a. dagbesteding, (begeleid) arbeid of de hoogste route praktijkonderwijs. De groepen zijn klein waardoor de leerkracht meer in de nabijheid is, vaak 12-14 leerlingen. Er is structuur, duidelijkheid en visuele ondersteuning. Daarnaast wordt begeleiding geboden bij algemene dagelijkse handelingen zoals werken aan zelfredzaamheid. Er is een Toelaatbaarheidsverklaring vanuit het Samenwerkingsverband nodig.
Speciaal onderwijs cluster 4 / gedragsondersteuning
Deze vorm van onderwijs richt zich op leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben op sociaal-emotioneel en/of gedragsgebied. De leerroutes zijn hetzelfde als in het reguliere onderwijs met uitstroommogelijkheden van praktijkonderwijs t/m VWO (zowel regulier als voortgezet speciaal onderwijs). Het aanbod is in een kleine groep met vaak 12-14 leerlingen waardoor de leerkracht meer aandacht en nabijheid kan bieden. Er wordt veel geïnvesteerd in duidelijkheid, voorspelbaarheid en structuur voor de leerlingen en begeleiding op sociaal-emotioneel en gedragsgebied zoals bijvoorbeeld het aangaan en vormgeven van sociale contacten, (zelfstandige) werkhouding, omgaan met emoties en het aanleren van gewenst gedrag. Om naar het Speciaal Onderwijs te kunnen gaan is een Toelaatbaarheidsverklaring vanuit het Samenwerkingsverband nodig.